Theo tín ngưỡng của người Việt, tam vị Táo quân được xem là vị thần cai quản việc bếp núc và luôn được thờ ở gian bếp của mỗi gia đình. Dù nhà khá giả hay nghèo khó, đến 23 tháng Chạp hằng năm đều làm lễ cúng để đưa ông Táo về trời báo cáo những chuyện trong đời sống, nhất là chuyện bếp núc. Đi kèm sẽ là bộ ba tượng ông Táo mới được thay lên bếp.
Chính vì thế, mỗi mùa tết về, từ những ngày đầu tháng 12 âm lịch cho tới giữa tháng Chạp, tại các lò nung ở làng Địa Linh lại hối hả sản xuất hàng vạn bức tượng ông Công, ông Táo. Và sau đó, các nhà lò sẽ tắt lửa hoàn thiện sản phẩm để cung cấp ra thị trường phục vụ người mua.
Nếu được tận mắt chứng kiến cả quá trình làm ra một bức tượng ông Táo mới biết được sự vất vả và kỳ công của bàn tay người thợ như thế nào. Từ việc lấy đất, làm đất, in khuôn cho tới nung thành phẩm, những nghệ nhân này cũng phải đổ mồ hôi ròng rã mấy tháng trời. Đất làm ông Táo thường được chủ lò dặn lấy chỗ sạch, thường là đất sét vàng không pha cát, ít lẫn tạp chất và phải mua trước mùa mưa lũ hằng năm.
Theo kinh nghiệm của những người thợ lâu năm ở đây cho hay, công đoạn khó và vất vả nhất cả quá trình đúc tượng là làm đất. Đất mua về phải được nhồi thật nhuyễn, lọc sạch sạn thật tỉ mĩ trước khi lên khuôn. Khuôn để tạo hình tượng ông Công, ông Táo được làm bằng gỗ. Để quá trình tạo hình tượng không hư hỏng, mang tính thẩm mĩ, người đúc cần phải thường xuyên làm sạch các hoa văn họa tiết được khắc bên trong khuôn đúc.
Khi mới đúc tượng, đất thường rất dẻo và chưa cố định về hình dạng. Lúc này, người thợ phải cẩn thận gia công lại bằng tay, đặt nhẹ xuống đất hoặc thanh gỗ để tạo bề mặt phẳng giúp tượng đứng thẳng. Sau đó tượng được phơi nắng đến lúc ráo mới cho vào lò nung, và công đoạn xếp tượng vào lò nung cũng quan trọng không kém, nên đòi hỏi kinh nghiệm cũng như tính cẩn thận.
Theo đó, một mẻ tượng trước khi thành phẩm thường được nung và làm nguội trong 2 ngày. Khi ra thành phẩm thì quét sơn, vẽ màu lên tượng để tăng tính thẩm mĩ.
Tuy nhiên, tùy theo yêu cầu của khách hàng mà tượng được sơn các màu khác nhau, nhưng đa phần các ông Táo được sơn màu đỏ thẫm hòa hơi loãng. Sau đó, dùng tay tì mạnh cọ và quét đi quét lại nhiều lần để sơn thấm đều. Nếu người lành nghề mỗi ngày có thể quét khoảng một ngàn ông Táo.
Được biết, hiện trên thị trường thường có hai loại hình ông Táo, thứ nhất là ba ông Táo rời, lớn nhỏ đủ kiểu. Có bộ cao lớn có thể bắc soong, nồi nấu nướng hàng ngày. Thứ hai là bộ ông Táo liền nhau để thờ cúng trên gian bếp mà thôi.
VỀ LÀNG
Hotline: 037 38 39 088
Email: admin@velang.vn
Website: https://velang.vn
Social Network: Facebook – Youtube – Instagram