Địa danh làng Chều chỉ là tên gọi trong dân gian, được truyền khẩu. Còn về đơn vị hành chính thì khu vực làng Chều trước kia, nay được biên chế thành xóm 1 và xóm 5 của thôn Mão Cầu (thôn có tất cả 5 xóm), xã Nguyên Lý, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam.
Cả xã Nguyên Lý hiện có tới 11 xóm (trên tổng số 20 xóm) có nghề làm bánh đa, từ bánh đa nem, bánh đa phở, miến…, nhưng bánh đa làng Chều vẫn được mọi người quanh vùng nhắc đến như một đặc sản riêng, chỉ có ở vùng quê này. Năm 2008, xóm 1 và 5 thôn Mão Cầu được Uỷ ban nhân dân tỉnh Hà Nam công nhận là làng nghề “Bánh đa làng Chều”.
Hiệp hội sản xuất và kinh doanh bánh đa nem làng Chều hiện có 52 hội viên là đại diện cho trên 700 hộ, cơ sở sản xuất của xã Nguyên Lý, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, chế biến sản phẩm bánh đa nem; nhiều hộ sản xuất đã đầu tư máy móc, thiết bị hiện đại nhằm nâng cao năng suất.
Làng nghề hiện sản xuất trên 70 tấn bánh đa nem/ngày.
Bánh đa nem làng Chều xuất hiện khoảng năm 1349 (đời Trần Dụ Tông) với công lao đặt nền móng của cụ Tổ nghề Trần Ðình Hán. Gia đình cụ Trần Văn Hám làm nghề xay xát gạo.
Lúc bấy giờ dân làng khó khăn, gạo làm ra tiêu thụ chậm nên cụ đã nghĩ ra một cách là ngâm gạo xong giã nhuyễn thành bột nước và hấp lên nồi nước sôi đến khi nước bột thành bánh. Khi chín, mang ra phơi khô, thái thành miếng nhỏ như bánh phở bây giờ, nấu lên ăn thấy thấy lạ miệng và ngon.
Từ đó, mọi người cùng nhau làm theo và hoàn thiện dần thành món bánh đa truyền thống. Người đàn ông đó có tên là Trần Ðình Hãn, được dân làng suy tôn làm ông tổ nghề bánh đa, làm thành hoàng làng, thờ trong đình và hàng năm làng đều tổ chức lễ hội vào ngày 10 tháng 2 âm lịch để tưởng nhớ đến công lao của ông cũng như truyền thống nghề làm bánh đa. Ðó cũng là dịp những người làm nghề của làng do nhiều điều kiện khác nhau phải li tán khắp nơi về hội tụ và gặp gỡ bạn hàng.
Bánh đa nem làng Chều không chỉ thơm ngon mà còn bởi sự nổi tiếng của làng nghề hơn 700 trăm năm.
Sở dĩ bánh đa nem làng Chều được ưa chuộng như vậy là bởi vì nguyên liệu làm bánh 100% tự nhiên không có hóa chất độc hại. Nguyên liệu chính để tạo nên những tấm bánh thơm ngon là gạo tẻ, gạo tẻ được chọn lựa kỹ lưỡng bánh mới đảm bảo, không phải gạo nào cũng dùng để tráng bánh người dân làng Chều thường sử dụng gạo Khang Dân.
Trải qua nhiều công đoạn, từ ngâm gạo, cho vào cối xay, làm chín qua nồi áp suất, đem phơi trên những chiếc phên tre và đoạn cuối cùng là hoàn thiện sản phẩm. Những chiếc bánh đa nem làng Chều có màu bánh trắng, mềm và có độ dẻo cao, thơm mùi gạo.
Ngoài ra để bánh thêm phần dẻo và dai người dân làng Chều pha thêm muối, tùy vào thời tiết mà tỷ lệ muối khác nhau, thời tiết khô hanh thì lượng muối sẽ nhiều hơn, cũng tùy thuộc vào kinh nghiệm và bí quyết của mỗi hộ gia đình.
Trải qua bao thăng trầm của lịch sử bánh đa nem Nguyên Lý vẫn tồn tại và phát triển, đây cũng là nét đẹp văn hoá của một làng nghề truyền thống. Với những giải pháp và sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp các ngành từ Trung ương đến địa phương, hi vọng rằng trong thời gian tới sản phẩm bánh đa nem làng Chều sẽ còn vươn xa trên trường quốc tế.
VỀ LÀNG
Hotline: 037 38 39 088
Email: admin@velang.vn
Website: https://velang.vn
Social Network: Facebook – Youtube – Instagram
