Làng Đại Hoàng (xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam), được biết đến với tên “làng Vũ Đại” trong tác phẩm văn học kinh điển của nhà văn Nam Cao, nổi tiếng với đặc sản chuối ngự “tiến vua”.
Người dân làng Đại Hoàng kể rằng: Vào thời nhà Trần, hàng năm vua Trần cùng các văn võ bá quan, cờ xí rợp trời xuôi thuyền từ Thăng Long về phủ Thiên Trường yết kiến Thái Thượng Hoàng. Một lần đến ngã 3 Tuần Vường, đoàn thuyền dừng lại. Dân các làng đổ ra mừng đón. Mọi người ai cũng mang của ngon, vật lạ để dâng tiến vua. Cặp vợ chồng nông dân nọ ở làng Đại Hoàng, vì nghèo không có vật gì quý giá dâng tiến nên rất băn khoăn. May sao trong vườn nhà còn một buồng chuối nhỏ xinh xắn đã chín, toả hương thơm ngát, họ bèn chặt hạ, đưa tiến vua với niềm cung kính mong được nhà vua thông cảm.
Trông thấy buồng chuối nhỏ nhưng rất đẹp, quả căng tròn, vàng óng, vua cho gọi vào. Nhà vua bèn nếm thử, thấy vị ngọt, hương thơm, càng ăn càng thấy ngon. Vua ban thưởng và truyền cho dân làng Đại Hoàng nhân rộng loại chuối này để cho thần dân khắp nơi cùng thưởng thức. Từ đó loại chuối này ở Đại Hoàng được mang tên chuối Ngự hay còn gọi là chuối “tiến Vua”.
Có lẽ vì thế, từ nhiều năm nay, sản phẩm đặc sản chuối ngự Đại Hoàng được nhiều người lựa chọn mua làm quà biếu, quà tặng, bày mâm ngũ quả thờ cúng tổ tiên trong dịp Tết Nguyên đán.
Làng Vũ Đại nổi tiếng trong truyện ngắn “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao lấy hình mẫu từ làng Đại Hoàng. Nơi đây vẫn còn lưu giữ ngôi nhà được cho là nhà Bá Kiến khi xưa và khu nhà lưu niệm tưởng nhớ nhà văn Nam Cao.
Khu lưu niệm nhà văn, liệt sĩ Nam Cao nằm ngay bên quốc lộ 38B thuộc xóm 8, thôn Nhân Hậu, xã Hoà Hậu là nơi lưu giữ những kỷ niệm, hiện vật gắn liền với tên tuổi và sự nghiệp của cố nhà văn. Lối vào khu lưu niệm đi qua một ao rộng, hai bên là hàng cau vua xanh mướt. Xung quanh khu lưu niệm là các vườn chuối ngự ngay hàng, thẳng lối.
Từ Khu lưu niệm Nam Cao, đi khoảng hơn 100m, rẽ trái vào thôn 4 – một xóm của làng Đại Hoàng xưa, chúng tôi đến thăm nhà Bá Kiến. Đường làng rợp bóng tre xoan. Đây đó vang lên tiếng khung cửi reo lách cách…
Chuối ngự Đại Hoàng có 3 loại:
– Chuối ngự trắng: quả to, khi chín vỏ quả có màu vàng tươi, sáng bóng, quả hơi tròn lẳn, thịt quả vàng thơm nhẹ, loại này dễ tiêu thụ vì mã đẹp.
– Chuối ngự trâu: quả to, vỏ quả khi chín có màu vàng nhạt, thịt quả màu vàng nhạt, không có hương thơm, loại này ít được người tiêu thụ ưa dùng.
– Chuối ngự mít: quả nhỏ, thon, khi chín vỏ quả mỏng và có màu vàng đậm, thịt quả vàng hơi hồng, hương thơm ngát. Đây là loại chuối quý trong 3 loại chuối ngự.
Theo ông Trần Khắc Năm, một nông dân có kinh nghiệm nhiều năm trồng chuối ngự ở làng Đại Hoàng chia sẻ: “Chuối ngự có đặc điểm thân cao, yếu, giòn, dễ gãy đổ nên khi trổ buồng cần phải làm cột chống đỡ. Mỗi một bụi chuối không để quá 3 mầm, tức là có 1 cây mẹ và 2 cây con chuẩn bị cho thế hệ sau”.
Ngoài ra, chuối ngự không ưa bón phân tươi, phân đạm chỉ bón vào thời gian đầu, nếu bón vào lúc chuối đang ra hoa đậu quả dễ gây nứt vỏ và quả chuối không giữ được màu sắc, phẩm chất nguyên bản. Vì vậy, để chuối chín đạt tiêu chuẩn, không chỉ cần chú ý kỹ thuật trồng, phương pháp chăm sóc mà công đoạn dấm chuối cũng rất quan trọng. Những hộ dân trồng nhiều chuối thường phải có lò dấm bằng vách đất.
Chuối Ngự Đại Hoàng đã lọt vào top 50 trái cây đặc sản nổi tiếng Việt Nam. Vì có màu sắc và hình dáng rất đẹp, chất lượng cao nên chuối ngự Đại Hoàng còn được dùng làm quà biếu. Loại chuối này có công dụng rất tốt cho sức khỏe, giàu Vitamin, Kali và các khoáng chất. Người dân làng Đại Hoàng luôn tự hào về đặc sản của quê hương, mỗi khi có khách đến nhà, họ thường thết đãi khách bằng chính những quả chuối ngự.
VỀ LÀNG
Hotline: 037 38 39 088
Email: admin@velang.vn
Website: https://velang.vn
Social Network: Facebook – Youtube – Instagram
