Nếu so sánh với lụa Hà Đông thì tiếng tăm của sản phẩm vải, lụa Nha Xá được xếp hàng á hậu. Từ đầu thế kỷ, các lái buôn hàng lụa thị trường Sài Gòn – Chợ Lớn đã tín nhiệm những súc tơ lụa nõn bóng, mượt mà của làng quê này. Trải suốt thời gian, làng dệt Nha Xá xã Mộc Nam (huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam) vẫn duy trì làng nghề để ngày càng làm đẹp cho đời, làm ấm lòng người trong và ngoài nước.
Hiện nay làng dệt Nha Xá có 230 hộ, gần 800 nhân khẩu, trong đó có khoảng 350 lao động chính, vận hành gần 200 máy dệt. Nhiều gia đình đông lao động, tổ chức sản xuất hợp lý có tới 2-3 máy dệt trong nhà. Những gia đình này thường khép kín các công đoạn sản xuất từ mua nguyên liệu đến bán thành phẩm. Thị trường là những đô thị lớn như Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Sài Gòn.
Đến với Nha Xá, bạn không chỉ được thưởng thức cảnh đẹp của một làng quê đậm chất đồng bằng Bắc bộ, đan xen các ngôi biệt thự cổ kiểu Pháp, mà còn có thể lựa chọn cho riêng mình những tấm lụa đẹp nhất, được dệt và nhuộm bằng phương pháp truyền thống từ bàn tay khéo léo của các nghệ nhân lâu năm giàu kinh nghiệm.
Tương truyền khi xưa, vị tướng nhà Trần là Nhân Huệ Vương, Trần Khánh Dư dẫn một đạo quân đi dẹp giặc qua đây thấy một làng quê yên tĩnh, thanh bình đã thôi thúc ông quay trở lại. Đánh xong giặc Nguyên Mông lần thứ 3 ông quay lại làng Nha Xá vào Chùa tu hành và cũng chính thời kỳ này ông ông đã truyền dạy cho dân làng nghề trồng rau nuôi tằm, ươm tơ dệt lụa.
Rồi tiếng lành đồn xa, thương lái tìm đến ngày càng nhiều, tới mức làng có cả nghề gánh lụa thuê ra sông Hồng đưa lên thuyền để chuyển về kinh thành và phân phối đi các nơi, lụa Nha Xá nổi danh từ đó. Cứ như vậy, tính đến nay, thấm thoát cũng đã ngót 600 trăm năm rồi.
Ngày nay, định hướng sản xuất của làng lụa Nha Xá là theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nhiều gia đình đã thay khung gỗ thành khung sắt. Sản phẩm dệt ngày càng phong phú, đa dạng, nhiều cơ sở được mở ra tại các vùng như Lảnh Trì, Chuyên Ngoại, Hòa Mạc, Đồng Văn… đã tạo việc làm và thu nhập cho hàng trăm hộ gia đình.
Những chiếc khăn lụa đũi dâu Nha Xá được dệt bởi những sợi dọc là sợi tơ mảnh và sợi ngang là sợi đũi, tạo cho khăn độ mềm và độ xốp đặc trưng. Quan trọng, sợi đũi là sợi được nhả từ tằm ăn dâu chứ không phải ăn sắn như thông thường. Và sợi đũi cũng là tơ tằm nguyên chất 100% được rút từ nhiều kén tằm và vê tay thủ công thành sợi nên sợi đũi thường lớn. Cũng do làm thủ công bằng tay nên dọc theo các sợi sẽ có những lằn tơ làm cho sợi không đều nhau nên khi chạm vào sản phẩm sẽ có cảm giác có chút thô, nhám.
Những trang phục may từ vải lụa hoa chiết xuất 100% tơ tằm tự nhiên, khi mặc vào sẽ cảm thấy thực sự thoải mái và không hề bị bết dính ngay cả khi cơ thể ra nhiều mồ hôi. Chính vì thế mà người ta thường dùng lụa hoa để may áo sơ mi cách điệu, jumpsuit (áo liền quần) cá tính hay những bộ váy liền, váy rời bay bổng. Và những tấm vải lụa hoa với màu sắc đa dạng, hoa văn trang nhã chính là loại vải hoàn hảo dành cho bạn.
Đặc biệt, cùng làm từ sợi tơ tằm nên lụa hoa cũng sở hữu khả năng co giãn tốt, mềm mịn và mỏng nhẹ và bề mặt vải nhẵn bóng, ít bị nhăn và dễ dàng được làm sạch. Bạn chỉ cần giặt tay với xà phòng hoặc sữa tắm ngay sau khi mặc tại vị trí vô tình dính bẩn là bạn có thể dễ dàng xóa đi vết bẩn ấy rồi.
Nhờ có nghề dệt lụa truyền thống, cuộc sống của nhiều người dân trong làng trở nên khá giả, có thu nhập ổn định, không ít hộ xây được nhà cửa khang trang. Nhiều người dân trong làng mong muốn mở rộng sản xuất và phát triển những mẫu mã sản phẩm mới như lụa chống nhăn, lụa mỏng phục vụ hội họa… Đặc biệt, để xây dựng thương hiệu bền vững, Nha Xá còn chú trọng gắn phát triển làng nghề với bảo vệ môi trường.
Làng nghề Nha Xá đang tần tảo với vốn quý truyền thống ông cha để lại. Vào những ngày nắng đẹp, đi giữa làng theo những con đường rộng được trải đá, nhiều ngôi nhà tầng kiên cố đang tiếp tục mọc lên, trong rộn rã tiếng thoi, ngắm nhìn những tấm vải lụa nhiều mầu sắc đang căng phơi chắc hẳn mỗi chúng ta đều vui với sự đầm ấm của làng nghề thời mở cửa hôm nay.
VỀ LÀNG
Hotline: 037 38 39 088
Email: admin@velang.vn
Website: https://velang.vn
Social Network: Facebook – Youtube – Instagram
